Sneeuw maken bij temperaturen boven nul. Dat kan straks in de Wintersport Arena Sauerland. De gebruikelijke sneeuwmachines kunnen pas aan de slag als het kouder is dan drie graden onder nul. Met de nieuwe ‘snow maker’ wil de Wintersport Arena Sauerland de sneeuwzekerheid in dit gebied nog verder vergroten.
De afgelopen tien jaar investeerde het samenwerkingsgebied van skiregio’s in Sauerland al miljoenen euro’s in de aanschaf van sneeuwmachines. Op dit moment is in het kerngebied driekwart van de pistes besneeuwd. Komende winter staan 450 sneeuwkanonnen langs de pistes klaar. Daarmee is het plan om de sneeuwzekerheid in de regio te vergroten, vrijwel afgerond. Op een aantal plaatsen wordt de besneeuwing verder geoptimaliseerd, zoals bijvoorbeeld in Neuastenberg. Daar zorgen vijf extra machines voor sneeuw op de dorpsafdaling en bij de skischool. Ook bij de verschillende pistes van de skicarrousel Winterberg komen nog extra installaties. Vanaf half december, maar op zijn laatst met Kerst, moet in elk geval een deel van de pistes van een sneeuwlaag zijn voorzien en geprepareerd voor de wintersport.
Gasten en toeristische bedrijven willen meer sneeuwzekerheid
Doorgaans ligt er in de Wintersport Arena Sauerland van half december tot half maart voldoende sneeuw. Warme winters zoals in het afgelopen jaar, of in het seizoen 2006/2007, zijn een uitzondering. Toch leidt dat tot verminderde inkomsten voor de exploitanten in het gebied en een teruggang van het aantal vroege boekingen. Het aanbieden van een grote sneeuwzekerheid is daarom van groot belang voor het gebied.
De sneeuwzekerheid die klassieke installaties bieden, is relatief. De zogenoemde propellermachines kunnen vanaf drie graden onder nul sneeuw maken. Sneeuwlansen, die zuiniger in energieverbruik zijn, hebben nog lagere temperaturen nodig. Het is elk jaar bij de start van het winterseizoen weer spannend en wachten op de juiste omstandigheden. Veel te vroeg, of niet op tijd besneeuwen kan tot grote verliezen leiden. En als het voortdurend te warm is, zoals afgelopen winter, dan functioneert deze manier van besneeuwen gebrekkig.
Dankzij vacuümprincipe sneeuw maken bij temperaturen boven nul
De ‘All Weather Snow Maker’ moet daar verandering in brengen. Het is een revolutionair apparaat, dat per dag tot 200 kubieke meter sneeuw kan produceren, onafhankelijk van de omgevingstemperatuur en de luchtvochtigheid. De werking is gebaseerd op een natuurkundig principe waarbij water dat in een vacuüm wordt gebracht onmiddellijk voor een deel verdampt. Deze verdamping kost energie. Het verdampende deel van het water onttrekt daarvoor warmte aan de rest van het water. Dat koelt daardoor sterk af en kristalliseert. Een separator scheidt de sneeuwkristallen van het water, waarna de sneeuw over de piste kan worden verspreid. De waterdamp condenseert weer op koelplaten en kan vervolgens opnieuw gaan verdampen. De kwaliteit van de sneeuw is te vergelijken met sneeuw die in het voorjaar valt, met een hoge restvochtigheid. Dat vocht verdwijnt overigens grotendeels bij het prepareren van de piste. Bij vorst krijgt de piste snel meer ‘grip’, bij mildere temperaturen blijft de bovenlaag zacht.
In Zwitserland staat zo’n installatie bij de Theodulgletscher in de buurt van de Kleine Matterhorn, Ook bij de Pitztalgletscher in Tirol staat al sinds 2008 zo’n sneeuwmaker. Het apparaat is ontwikkeld door een Israëlische firma, die een oplossing zocht voor de koeling van mijnen. IDE Technologies is wereldwijd de toonaangevende onderneming voor ontziltingsinstallaties. Bij de koeling van mijngangen in Zuid-Afrikaanse goudmijnen ontstond als restproduct sneeuw.
Installatie uniek in Duitsland
Met de aanschaf van de installatie door de Winterbergse skiliftcarrousel is een bedrag gemoeid van 500.000 euro. De machine zelf wordt bij de piste geïnstalleerd. De zogenoemde separator is mobiel en heeft een actieradius van ongeveer 10 meter. Het benodigde water is afkomstig uit de bestaande reservoirs. De exploitanten hopen het apparaat al in december te kunnen gebruiken.
De installatie is uniek voor Duitsland. De sneeuwmaker wordt gebruikt ter aanvulling van de bestaande machines. ,,De snowmaker is niet het wondermiddel tegen de klimaatverandering,’ aldus Michael Beckmann, voorzitter van de Wintersport Arena Sauerland. ,,De exploitanten willen alleen hiermee alles afdichten. De installatie wordt gebruikt voor de besneeuwing van op- en afgangen van de pistes als het voor gewone sneeuwkanonnen te warm is.’’
Met een capaciteit van 200 kubieke meter per dag valt sowieso niet aan besneeuwing voor het hele gebied te denken. Wel kan de machine aan het begin van het seizoen ter ondersteuning bij het sneeuw maken worden ingezet.
Alleen gerichte inzet is economisch nuttig
De machine kan sneeuw maken bij temperaturen tot 30 graden. Dat is voor de skigebieden zowel economisch als ecologisch niet zinvol. De geproduceerde sneeuw zou dan gelijk smelten en vervolgens de berg afstromen. Ook is het dan niet mogelijk een piste goed te prepareren. Volgens de exploitanten is uitsluitend gebruik bij temperaturen net even boven of onder nul zinvol.
Of de nieuwe machine meer of minder stroom verbruikt dan de gebruikelijke installaties, is sterk afhankelijk van de omstandigheden. Bij duidelijk koude temperaturen en droge lucht zijn de gewone sneeuwmakers duidelijk voordeliger. Zodra de temperatuur echter opkruipt naar -2 en hoger, dan wint de nieuwe techniek. Als je dan nog meerekent dat door de wind bij gewone sneeuwkanonnen veel sneeuw naast de pistes terecht komt, dan slaat de balans door in het voordeel van de ‘snow maker’
De ‘snow maker’ produceert evenveel sneeuw van dezelfde kwaliteit als die van sneeuwkanonnen en sneeuwlansen op momenten dat de oude techniek het vanwege te hoge temperatuur laat afweten. Ook is er bij de ‘snow maker’ geen verlies door verwaaiing. De kosten per kubieke meter sneeuw liggen evenwel duidelijk hoger. Voor het besneeuwen van kleinere gedeeltes bij temperaturen rond het vriespunt is het apparaat zeer goed geschikt. Dat komt in de praktijk vrij vaak voor. Vaak moeten slechts kleine gedeeltes worden geoptimaliseerd om een complete piste voor gebruik te kunnen vrijgeven.
